معیار کلى «صلاحیت و شایستگى»

براى گزینش، یک معیار اساسى و کلى وجود دارد که از آن با عنوان «شایستگى» یا «صلاحیت» یاد مى‏شود و همه معیارهاى جزئى از آن منشعب مى‏گردد. از آنجا که صلاحیت و شایستگى ابعاد مختلف دارد، معیارهاى منشعب شده از آن نیز قابلیت تقسیم به دسته‏هاى متمایز را دارد. در اینجا به یک نوع دسته‏بندى اشاره مى‏شود:

1. صلاحیت از نظر ابعاد علمى، فنى و تجربى؛ هر مقام باید به کسى واگذار گردد که از دانش، مهارت، تخصص و تجربه بیشتر در آن زمینه بهره‏مند باشد و به عبارت دیگر، در ابعاد یاد شده «توانمند» باشد.

2. صلاحیت از نظر ابعاد ارزشى، اعتقادى و اخلاقى؛ برحسب نظام ارزشى حاکم، احراز هر مقام، شرایط اعتقادى، اخلاقى و ارزشى خاصى را براى شاغل آن الزام مى‏کند.

روشن است که شرط تحقق صلاحیت به مفهوم جامع و کامل آن، وجود هر دو دسته ابعاد یاد شده مى‏باشد نه صرفا یک دسته از آنها. علت اساسى سوء استفاده از تعبیر «انتخاب اصلح» نیز از یک سو، خلط این دو دسته معیار و از سوى دیگر، بر هم زدن تعادل در لحاظ کردن هر دو دسته معیار و نادیده گرفتن یکى از آن دو به نفع دیگرى است.

البته خلط و بر هم زدن تعادل یاد شده نیز به نوبه خود ریشه‏اى اساسى‏تر دارد و آن اینکه چون «صلاحیت» و به تبع آن، «انتخاب اصلح» فى نفسه تعبیرى سربسته است و به این صورت کلى قابل پیاده کردن نیست، بلکه به تعداد نگرش ها و دیدگاه ها و نظام هاى فکرى و ارزشى، مفهومِ متفاوت مى‏یابد، افراد، احزاب و گروه ها و بلکه جوامع مختلف برحسب نوع نگرش و دیدگاه ارزشى، اغراض و اهداف مکتبى، سیاسى و اجتماعى خود، مفهوم «صلاحیت و شایستگى» و در نتیجه «اصلحیت» را در راستاى تأمین آن اهداف، به گونه‏اى خاص تفسیر مى‏کنند.

معیارهاى گزینش در نامه 53 نهج البلاغه

بر اساس آنچه ذکر شد، بررسى ابعاد مختلف و م?لفه‏هاى تشکیل دهنده «صلاحیت و شایستگى» به عنوان معیار اصلى و محورى گزینش نیروى انسانى براى مقام هاى مختلف اجتماعى را، با تکیه بر نگرش و دیدگاه توحیدى یکى از الگوهاى خطاناپذیر رهبرى و مدیریت الهى؛ یعنى حضرت على(علیه السلام)، در محدوده نامه 53 نهج‏البلاغه پیگیرى مى‏کنیم.

الف) معیارهاى مثبت

1. قدرت تفکر و نفوذ اجتماعى؛

در حالیکه تو بهترین جانشین را از میان مردم به جاى آنها (طاغوتیان) خواهى یافت؛ از کسانى که از نظر فکر و نفوذ اجتماعى کمتر از آنها نیستند و بار گناهان آنها را بر دوش ندارند. ( فراز15)

2. صراحت بیشتر در اظهار حق؛

سپس (از میان آنان) افرادى را که در گفتن حق از همه صریحترند مقدم دار.

3. کمتر کمک کردن به زمامدار در آنچه خدا دوست ندارد؛

و افرادى که در مساعدت و همراهى نسبت به آنچه خداوند براى اولیایش دوست نمى‏دارد، به تو کمتر کمک مى‏کنند.

انتخاب اصلح از نگاه مقام معظم رهبری(مدظله العالی)

الف ) اهمیت انتخاب اصلح

انتخاب اصلح یک تکلیف الهی است

همانطور که اصل انتخابات یک تکلیف الهی است انتخاب اصلح هم یک تکلیف الهی است .

بگردید و نامزد اصلح را پیدا کنید . 22/2/88

بعضی صالح اند ، بعضی صالح ترند ، بگردید آن صالح تر را شناسایی و پیدا کنید و به او رأی بدهید . 31/2/76

انتخاب اصلح باید دلیل و حجت داشته باشد .

باید بگردید بین خودتان و خدا حجت پیدا کنید ، یعنی بتوانید از راهی بروید که اگر خدای متعال پرسید شما به چه دلیل به این فرد رای دادید، بتوانید بگویید به این دلیل . 31/2/76

شناسایی اصلح هنر است

آن کسانی که به وسیله شورای نگهبان صلاحیت آن ها اعلام می شود معنایش این است که این از حداقل صلاحیت مورد نیاز برخوردار است . هنرملت ایران و مردم شهرها و حوزه های انتخابیه این است که دقت کنند ، نگاه کنند ، بشناسند اصلح را ، بهترین را انتخاب کنند . 12/10/86

 وظیفه شرعی

انتخابات وظیفه است ، انتخابات یک کار بزرگ و یک اقدام شرعی و یک اقدام خدایی است ، بگردید آدم های مناسب برای این کار مهم پیدا کنید . 13/11/87

 ب ) معیارهای نماینده اصلح

درد مردم و کشور را بداند .

بهترین آن کسی است که درد کشور را بفهمد ، درد مردم را بداند . 22/2/88

دنبال اشرافی گری نباشد .

از فساد دور باشد ، دنبال اشرافی گری خودش نباشد ، آفت بزرگ ما اشرافی گری  و تجمل پرستی است 22/2/88

مرز بندی روشن با دشمن داشته باشد .

نماینده صالح آن است که مرز او با دشمن مرز مشخصی باشد . اگر این نشد آن نماینده ، نماینده خوبی نخواهد بود . بعضی از دشمن رودربایستی دارند ، بعضی ملاحظه دشمن را می کنند ، ملاحظه ملت را باید کرد ، ملاحظه خدا را باید کرد ، دشمن ، دشمن است هر چـه ملاحظه کنید ، هرچه عقب بنشینی کنید او جلو می آید . آن کسانی که مرزشان با دشمن و دست نشاندگان دشمن مرز کم رنگی است . این ها برای ورود به مجلس اصلح نیستند . 22/12/86

ملاک های دینی و انقلابی به جای روابط قومی و طایفه ای مردم وظیفه دارند به ملاک های دینی و شرعی و انقلابی نگاه کنند ، به روابط قوم و خویشی و ایل و طایفه ای و این طور چیزها نگاه نکنند ، ببینند واقعاً چه کسی با معیارهای الهی و انقلابی مناسب تر و به آن نزدیک تر است او را برگزینند . 14/11/74

امانتداری ، کار آمدی، دلسوز باید گشت و اصلح را پیدا کرد ، باید گشت و امین ترین را انتخاب کرد . 13/12/76

 مردم می خواهند کسانی مسئولیت آنرا به عهده بگیرند که دلسوز ، با کفایت و کارآمد باشند . 24/8/83

اهتمام به دین و دنیای مردم .

به کسی گرایش پیدا کنید که به دین مردم ، به انقلاب مردم ، به دنیای مردم ، به معیشت مردم ، به آینده مردم و به عزت مردم اهمیت می دهد . 14/3/84

اصلح یعنی چه کسی ؟ یعنی کسی که برای ریشه کنی فقر و فساد عزم جدی داشته باشد ، یعنی کسی که به حال قشرهای محروم و مستضعف دل بسوزاند . اصلح کسی است که هم به ترقی و پیشرفت کشور و توسعه اقتصادی و غیر اقتصادی بیندیشد ، هم زیر توهمات مربوط به توسعه ، آن چنان محو ومات نشود که از یاد  قشرهای مظلوم وضعیف غافل بماند . اصلح کسی است که به فکر معیشت مردم ، دین مردم ، فرهنگ مردم و دنیا و آخرت مردم باشد . 17/2/84

در انتخابات سعی کنید انسان های مؤمن و باایمان را انتخاب کنید . اگر ایمان نباشد لیاقت و کار دانی هم به کار نخواهد آمد . فردی که لایق تراست اگر ایمان نداشته باشد بیشتر دزدی می کند و لطمه می زند . اگر ایمان داشت لیاقت و عرضه و کار دانی اش هم برای مردم مفید خواهد بود . 6/11/81

اگر تقوا بود ، اما شجاعت نبود باز کافی نیست چه بسا آدم های با تقوا که به خاطر نداشتن شجاعت لازم ، در آن وقتی که باید اقدامی بکنند ، نمی کنند و حرفی بزنند ، نمی زنند . 19/10/80

 هنر ملت ایران و مردم شهرها و حوزه های انتخابیه این است که دقت کنند . نگاه کنند . بشناسند اصلح را ، بهترین را انتخاب کنند . بهترین از لحاظ ایمان ، اخلاق ، امانت ، دینداری و آمادگی برای حضور در میدان های انقلابی . 12/10/86

به کانون های ثروت و قدرت متصل نباشند .

مردم باید کسانی را انتخاب کنند که به کانون های ثروت و قدرت متصل نباشند . 20/7/90

ارتباط نامزدها با مراکز ثروت و ملاک بسیار مخرب است 19/10/90

 پایبند به اصول  طرفدار عدالت و مخالف فساد باشد .

آحاد ملت باید هوشیار باشند . نماینده ای متدین ، امین ، طرفدار عدالت، مخالف با فساد ، طرفدار حقوق محرومین و پای بند به مبانی اسلام و ارزش های اسلامی و خط امام را بفرستند مجلس . 22/12/86

انقلابی  با نشاط ، برنامه دار و جوانگرا باشد .

نماینده ای که به مجلس می فرستید باید این خصوصیات را داشته باشد تا بتواند خواسته های شما را تحقق ببخشد . نماینده باید متدین باشد . انسان های متدین می توانند مورد اعتماد قرار گیرند . نماینده باید انقلابی باشد . روحیه و نشاط و امید و قدرت و روحیه انقلابی در او وجود داشته باشد . نماینده باید خدوم ، امتحان داده ، با کفایت ، برنامه دار ، خوشنام و جوانگرا باشد و به جوانان اعتقاد داشته باشد . 25/9/84

متناسب با عظمت و شأنیت انتخابات

انتخابات وظیفه است،انتخابات یک کار بزرگ و یک اقدام شرعی و یک اقدام خدایی است . بگردید آدم های مناسب را برای این کار مهم پیدا کنید .

آدم مناسب چطور آدمی است ؟ باید متدین هم باشد ، آدم متدین احتمال خیانتش کم است ، همچنین باید در مقابل توپ و تشر این و آن ، خارجی ، داخلی ، زورگویان ، قدرت مداران ، شجاع باشد و دل خود را نبازد . کسی که دل خود را در مقابل توپ و تشر باخت ، دستش هم برای امضاء می لغزد . پایش هم برای جلو رفتن می لرزد ، نمی شود به او اعتماد کرد . 13/11/87