.»
حضرت علی(ع) درجواب کمیل که درباره نفس خواهی انسان پرسیده بودفرمودند : «کدام بخش از بخش از نفست رو میخواهی بشناسی؟ نفس هر شخصی سه لایه دارد.
- نفس نباتی: که کارکرد آن مربوط به عزم و جذب و دفع و امساک و برانگیخته شدنش از ناحیه جسم است.
- نفس حیوانی: که کارکرد آن مربوط به بویایی، چشایی، لامسه، و ویژگیهای جسمی خاصه و مشترک بین حیوانات و انسان است.
- نفس قدسی: که پنج حالت ذکر و فکر و حلم و نباهت و زیرکی را شامل میشود. اینها ویژگیهای مخصوص انسان هستند. نشانه این نفس «حکمت و علم» است.»
وی افزود حضرت امیرالمومنین(ع) درمورد نفس الهی در جای دیگری تعبیر زیبایی به کار میبرد: «نفس الهی درعین ذلت عزیز است، در عین فقر غنی، در عین فنا باقی است، و در عین بلا صبور»
وی با اشاره حدیثی از حضرت عیسی(ع) گفت: «ایشان میفرمایند: خادم من دستهای من است، مرکبم پاهایم، فرشم خاک زمین، لحافم آسمان، ولی با این حال احساس میکنم غنیترین فرد زمینم»
او با اشاره به چگونگی منحرف کردن انسان توس ابلیس گفت: «شیطان به گفته خودش مثل خون در پی اعضا و جوارح انسان نفوذ میکند. و گامهای انسان را میلغزاند. انسان هم لغزشها زیادی دارد اما خدا یک را بازگشت برای انسان گذاشته و آن فرصت ماه مبارک رمضان است.»
این کارشناس دینی گفت: « حدیث داریم که جانهای خودتان را با استغفار آزاد کنید و اگر بار گناه روی دوش شما سنگینی میکند، بسیار سجده کنید. گرهها در زندگی به خاطر گناه و داروی آن استغفار است درماه رمضان زیاد استغفار کنید بخصوص سجدهها را در ماه رمضان یک مقدار طولانی کنید.»
او ضمن اشاره به اهمیت نماز اول وقت در تعالی معنوی انسان گفت: «امام صادق به حماد فرمودند: دو رکعت نماز جلوی من بخوان. حماد میگوید من بلند شدم نماز خواندم؛ حضرت سری تکان دادند و فرمودند 60 سال اینجوری نماز خواندی؟ حماد میگوید: حضرت برخواست و خود به نماز ایستادند، سه انگشت فاصله بین پاهای حضرت رو به روی قبله و نوک انگشتان پای حضرت هم روبه روی قبله بود با یک خضوع و خشوع، دستان مبارک روی رانها سر تا سر نماز چشم از سجده گاه بلند نمیکردند»
حجت الاسلام بطهایی درباره چگونگی برخورد بزرگان با نماز گفت: «آقا سید علی قاضی(ره) فرمود: با تقید به نماز اول وقت اگر کسی به جایگاه عالی نرسید مرا لعن کند... اگربه دنبال شهود هستی، نماز برای انسان شهود میآورد.
همچنین آیت الله اراکی، وقتی نماز میخواندند رنگشان قبل و بعد نماز تغییر میکرد و عرق میکردند و میگفتند اگر یک عمر تمام کتابخانههای عالم را بگردی و تحقیق کنی هیچ چیز جای نماز صبح در مسجد را نمیگیرد»
او در پایان به احادیثی از حضرت علی(ع) و امام صادق(ع) اشاره کرد: «امام علی(ع) فرمود در برابر آیاتی که از خدا میبینم، روز به روز حیرتم بیشتر میشود. همچنین امام صادق فرمودند: هر کس نیمه شب چهار رکعت نماز بخواند و بعد 100 مرتبه بگوید (ماشاالله) ندایی میآید حاجتت چیست، گره کارت کجاست؟! و بیشتر اوقات اجابت مخفی است!»